Cukrzyca ciążowa to zaburzenie tolerancji glukozy, które po raz pierwszy wystąpiły lub zostały wykryte w czasie ciąży. Może być bardzo niebezpieczna zarówno dla matki, jak i dziecka. Czym jest cukrzyca w ciąży, jak ją zdiagnozować i jak leczyć?
Cukrzyca ciążowa to nietolerancja węglowodanów, występująca w trakcie ciąży u kobiet, które wcześniej miały prawidłowy poziom glukozy we krwi. Uważa się, że dotyka co 10-tą kobietę spodziewającą się dziecka. Spowodowana jest zaburzeniem gospodarki hormonalnej organizmu.
Cukrzyca ciężarnych może pojawić się u każdej przyszłej mamy, jednak szczególnie narażone są na nią kobiety genetycznie obciążone cukrzycą typu II oraz te, u których jeszcze przed zajściem w ciążę występowały nadwaga lub otyłość. Ryzyko cukrzycy w ciąży zwiększają również kolejne ciąże i późny wiek.
Powikłania przy cukrzycy ciążowej
Cukrzyca może być bardzo niebezpieczna zarówno dla matki, jak i dziecka. Zwiększa ryzyko wewnątrzmacicznej śmierci płodu, może spowodować przedwczesny poród, przerost mięśnia sercowego, może być także przyczyną dużej masy płodu. Nieleczona prowadzi również do zaburzeń oddychania u noworodków. U kobiety może z kolei prowadzić do rozwoju nadciśnienia tętniczego, infekcji dróg moczowych. Cukrzyca w ciąży może objawiać się wzmożonym pragnieniem, sennością czy częstym oddawaniem moczu. Ze względu jednak na to, że są to objawy często naturalnie towarzyszące ciąży, nie jest łatwa do rozpoznania. Potrzebna jest odpowiednia diagnostyka.
Cukrzyca w ciąży – badania
Aby wykluczyć lub potwierdzić cukrzycę ciężarnych, należy wykonać badanie polegające na oznaczeniu stężenia glukozy we krwi. Badanie wykonuje się na różnych etapach ciąży. Pierwsze tuż po potwierdzeniu ciąży. Między 24. a 28. tygodniem ciąży lekarz zleca wykonanie testu obciążenia glukozą. Test OGTT (ang. oral glucose tolerance test), potocznie nazywany krzywą cukrową polega na dwukrotnym pobraniu krwi. Krew pobiera się na czczo i 2 godziny od wypicia 75 g glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody. Kryteria rozpoznania cukrzycy ciężarnych są następujące: jeśli stężenie glukozy przekracza 140 mg/dl to rozpoznaje się cukrzycę ciążową.
Cukrzyca w ciąży – dieta
Cukrzyca ciężarnych zwykle ustępuje po porodzie, ale jej przebycie jest czynnikiem ryzyka rozwoju jawnej cukrzycy w przyszłości. Właściwe rozpoznanie zaburzeń metabolizmu węglowodanów w ciąży pozwala na rozpoczęcie leczenia i uniknięcie powikłań u matki i dziecka. W leczeniu cukrzycy u ciężarnych najważniejsza jest zmiana diety. Należy wyeliminować słodycze i soki owocowe oraz tłuszcze. Ciężarnym zaleca się także kontrolowanie poziomu cukru cztery razy dziennie. Dla prawidłowego przebiegu ciąży należy uzyskać wartości glikemii na czczo w granicach 60-90 mg/dl, przed posiłkami 60-105 mg/dl, w 1 godzinę po posiłku <140 mg/dl, w 2h po posiłku <120 mg/dl, a w nocy >60 mg/dl. Jeśli mimo diety, poziom cukru nadal jest wysoki, konieczne będzie przyjmowanie insuliny.